امام حسن علیه السلام در روایتی باسند معتبر: ما امیران شما هستیم، و آیه تطهیر در حق ما نازل شده است

 

یکی از بهترین ادله ی که عصمت اهل بیت علیهم السلام و ولایت وامامت آنها را به تبع نیز ثابت می کند، آیه مبارکه تطهیر می باشد.

گرچه مخالفین شیعه، اصرار بر این دارند که این آیه درشأن زنان پیامبر صلوات الله علیه واله وسلم نازل شده است، ولی روایات در کتب فریقین، چه شیعه و چه سنی این مدعای مخالفین را ثابت نمی کند، بلکه روایات معتبر و زیادی در کتب اهل سنت ثابت می کند که مراد از “اهل بیت” در ایه کریمه شامل پنج تن ال عبا می شود.

یکی از این روایات، روایتی است که از امام حسن علیه السلام با سند معتبر از کتب اهل سنت به ما رسیده است که در این روایت امام حسن علیه السلام جهت بیان فضل خانواده مکرمشان به ایه تطهیر تمسک جسته اند وفرمودند ما همان اهل بیتی هستیم که در ایه: {إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا} [الأحزاب: ۳۳] از انها یاد شده است

نص روایت:

حدثنا مَحْمُودُ بن مُحَمَّدٍ الْوَاسِطِیُّ ثنا وَهْبُ بن بَقِیَّةَ أنا خَالِدٌ عن حُصَیْنٍ عن أبی جَمِیلَةَ أَنَّ الْحَسَنَ بن عَلِیٍّ رضی اللَّهُ عنه حین قُتِلَ عَلِیٌّ رضی اللَّهُ عنه أستخلف فَبَیْنَمَا هو یُصَلِّی بِالنَّاسِ إِذْ وَثَبَ علیه رَجُلٌ فَطَعَنَهُ بِخِنْجَرٍ فی وَرِکِهِ فَتَمَرَّضَ منها أَشْهُرًا ثُمَّ قام على الْمِنْبَرِ یَخْطُبُ فقال یا أَهْلَ الْعِرَاقِ اتَّقُوا اللَّهَ فِینَا فَإِنَّا أُمَرَاؤُکُمْ وضیفانک ( ( ( وضیفانکم ) ) ) وَنَحْنُ أَهْلُ الْبَیْتِ الذی قال اللَّهُ عز وجل إنما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا فما زَالَ یَوْمَئِذٍ یَتَکَلَّمُ حتى ما یُرَى فی الْمَسْجِدِ إِلا بَاکِیًا

المعجم الکبیر  ج 3   ص 93، اسم المؤلف:  سلیمان بن أحمد بن أیوب أبو القاسم الطبرانی الوفاة: 360 ، دار النشر : مکتبة الزهراء - الموصل - 1404 - 1983 ، الطبعة : الثانیة ، تحقیق : حمدی بن عبدالمجید السلفی

ترجمه:

بعد از آنکه حضرت امام حسن علیه السلام به خلافت رسید، به وسیله یک شخصی مجروح شدند که به این سبب یک ماه مریض شدند، سپس بالای منبر رفتند و خطبه خواندند، پس فرمودند : ای اهل عراق تقوای الهی را نسبت به ما رعایت کنید؛ زیرا که ما امیران شما هستیم ، وما همان اهل بیتی هستیم که خداوند متعال در باره ما فرموده است: {إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا} [الأحزاب: ۳۳]:

 

بررسی سند روایت:

مَحْمُودُ بن مُحَمَّدٍ الْوَاسِطِیُّ

قال حمزة السهمی: سألت الدَّارقُطْنِی عن أبی عبد الله محمود بن محَمَّد الواسطی، فقال: ثقة

الدلیل المغنی لشیوخ الإمام أبی الحسن الدارقطنی (ص: 451)

وَهْب بْن بقیّة بْن عثمان بْن سابور، أبو محمد الواسطی، ویقال له: وهبان. [الوفاة: 231 - 240 ه]

عَنْ: هُشَیْم، ویزید بْن زُرَیْع، وخالد بْن عبد الله الطحان، وطبقتهم.

وَعَنْهُ: مسلم، وأبو داود، وأبو یعلى الموصلی، وأبو القاسم البغوی، وجعفر الفریابیّ، وأبو العباس السراج، وآخرون.قَالَ یَحْیَى بْن مَعِینٍ: ثقة، لکنه سَمِعَ وهو صغیر.

تاریخ الإسلام ت بشار (5/ 960)

خالد بن عبد الله بن عبد الرحمن بن یزید الطحان، أبو الهیثم، ویقال: أبو محمد المزنی، مولاهم، الواسطی.

• قال عبد الله: قال أبی: کان خالد الطحان ثقة، رجلاً صالحًا

موسوعة أقوال الإمام أحمد بن حنبل فی رجال الحدیث وعلله (1/ 330)

حصین بن عبد الرحمن السلمی، أبو الهذیل، الکوفی.

قال عبد الله: سمعتُ أَبی یقول: حصین بن عبد الرحمن، أبو الهذیل السلمی، الثقة المأمون، من کبار أصحاب الحدیث

موسوعة أقوال الإمام أحمد بن حنبل فی رجال الحدیث وعلله (1/ 275)

میسرة بن یعقوب ، أبو جمیلة الطهوى ، الکوفى

البانی وهابی مشهور در باره سندی که این روای در آن واقع شده است می نویسد:

قلت: وهذا إسناد حسن إن شاء الله تعالى , أبو جمیلة اسمه میسرة بن یعقوب الطهوى صاحب رایة على , روى عنه جماعة , وذکره ابن حبان فى " الثقات

إرواء الغلیل فی تخریج أحادیث منار السبیل (7/ 360)

همچنین هیثمی از بزرگان اهل سنت راویان این روایت را ثقه شمرده اند:

 

وَعَنْ أَبِی جَمِیلَةَ، أَنَّ الْحَسَنَ بْنَ عَلِیٍّ حِینَ قُتِلَ عَلِیٌّ اسْتُخْلِفَ، فَبَیْنَا هُوَ یُصَلِّی بِالنَّاسِ إِذْ وَثَبَ إِلَیْهِ رَجُلٌ، فَطَعَنَهُ بِخِنْجَرٍ فِی وَرِکِهِ، فَتَمَرَّضَ مِنْهَا أَشْهُرًا، ثُمَّ قَامَ فَخَطَبَ عَلَى الْمِنْبَرِ، فَقَالَ: یَا أَهْلَ الْعِرَاقِ، اتَّقُوا اللَّهَ فِینَا ; فَإِنَّا أُمَرَاؤُکُمْ وَضِیفَانُکُمْ، وَنَحْنُ أَهْلُ الْبَیْتِ الَّذِینَ قَالَ اللَّهُ – عَزَّ وَجَلَّ -: {إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا} [الأحزاب: ۳۳]. فَمَا زَالَ یَوْمَئِذٍ یَتَکَلَّمُ حَتَّى مَا تَرَى فِی الْمَسْجِدِ إِلَّا بَاکِیًا.

رَوَاهُ الطَّبَرَانِیُّ، وَرِجَالُهُ ثِقَاتٌ.

الکتاب: مجمع الزوائد ومنبع الفوائد.المؤلف: أبو الحسن نور الدین علی بن أبی بکر بن سلیمان الهیثمی (المتوفى: ۸۰۷ه)ج ۹ص۱۹۵ط دار الکتب العلمیه

 

تأملی در روایت:

در این روایات نکات مهمی به چشم می خورد که به دو نکته اشاره می کنیم:

الف. از جمله ” فَإِنَّا أُمَرَاؤُکُمْ” ما امیران شما هستیم، به روشنی فهمیده می شود که عقیده امام حسن علیه السلام و اهل بیت سلام الله علیهم اجمعین این بوده که آنها بعد از رسول خدا خلفایی الهی هستند و بر تمام خلق امیر وسرور می باشند والا معنا نداشت امام بفرمایند ما امیران شما هستیم.

ب. با توجه به کلمات گوهر بار امام حسن علیه السلام در این روایت ضمن اینکه مشخص می شود که اهل بیت علیهم السلام پنج تن ال عبا می باشند، این نکته به روشنی تجلی پیدا می کند که ایه تطهیر منزلت خاصی را برای اهل بیت ثابت نموده است که همان عصمت می باشد، زیرا اگر این آیه ی کریمه منزلتی برای اهل بیت علیهم السلام ثابت نمی نمود دلیلی نداشت که امام حسن علیه السلام به آن استناد کند.

ج. اگر واقعا این ایه در حق زنان پیامبر صلوات الله علیه نازل شده است چرا هیچ کدام از زنان پیامبر نگفته اند که این ایه در حق من نازل شده است ؟؟ وهیچ کدام از آنها چنین ادعای نکردند؟؟ این درحالی است که ما می بینیم اهل بیت علیهم السلام جاهای مختلفی به این ایه در شأن ومنزلتشون استفاده واستشهاد کردند که ما در این مقاله به یک نمونه اشاره کردیم. پس با توجه به این که همسران پیامبر ص ادعا نکرده اند که این آیه در حق آنها نازل شده است، ولی اهل بیت علیهم السلام با روایت معتبر مانند این روایت چنین ادعایی کردند روشن می شود که منظور از اهل بیت در این آیه فقط پنچ تن آل عبا می باشد.